Η στένωση καρωτίδας είναι μία πολύ επικίνδυνη κλινική κατάσταση, κατά την οποία κομμάτια αθηρωματικής πλάκας αποκολλώνται και συσσωρεύονται στην καρωτίδα αρτηρία, περιορίζοντας ή φράσσοντας εντελώς (απόφραξη καρωτίδας) την ροή του αίματος στο σημείο.
Δυστυχώς η κατάσταση αυτή δεν μπορεί με κάποιο τρόπο να προβλεφθεί και συχνά γίνεται αισθητή μετά από ένα σοβαρό συγγενές επεισόδιο, για παράδειγμα εγκεφαλικό.
Για να κατανοήσουμε όμως πόσο σοβαρή κατάσταση είναι η στένωση καρωτίδας, θα πρέπει πρώτα να γνωρίζουμε τι ακριβώς είναι η καρωτίδα αρτηρία και κυρίως ποιος είναι ο ρόλος της στο σώμα μας.
Η σημαντικότερη αρτηρία του σώματος μας και η λειτουργία της
Η καρωτίδα αρτηρία, βρίσκεται σε κάθε μία από τις πλευρές του λαιμού και παρέχει την ροή αίματος στον εγκέφαλο και συγκεκριμένα το πρόσθιο τμήμα του που ελέγχει την σκέψη, την ομιλία και τη γενικότερη κινητικότητα του σώματος.
Κάθε καρωτιδική αρτηρία έχει δύο κλάδους, τον εσωτερικό που οδηγεί στο εσωτερικό του κρανίου, στον εγκέφαλο και τον εξωτερικό με πορεία προς την εξωτερική πλευρά του κρανίου και τροφοδοτεί με αίμα το πρόσωπο και την κεφαλή.
Τι μπορεί να φράξει την λειτουργία της;
Υπό φυσιολογικές συνθήκες η καρωτίδα αρτηρία όπως και οι περισσότερες αρτηρίες στο σώμα μας, είναι λεία εσωτερικά, ωστόσο μεγαλώνοντας και με την κακή διατροφή και τις καταχρήσεις, το εσωτερικό τους τοίχωμα γίνεται παχύ και με ανώμαλη υφή, λόγω εναποθέσεων ουσιών όπως το ασβέστιο, η χοληστερόλη, ο ινώδης ιστός ή άλλα κατεστραμμένα κύτταρα.
Στο σύνολο τους οι εναποθέσεις αυτές ονομάζονται αθηρωματική πλάκα και θυμίζουν το πουρί που πιάνουν οι σωληνώσεις του νερού. Η συσσώρευση αθηρωματικής πλάκας μπορεί να επιφέρει μία κατάσταση γνωστή ως αθηροσκλήρυνση, η οποία με τη σειρά της ευνοεί μία σειρά από άλλα προβλήματα, όπως επικόλληση θρόμβων.
Με τη συσσώρευση της αθηρωματικής πλάκας, το αποτέλεσμα μπορεί να είναι στένωση της αρτηρίας ή ολική απόφραξή της και ειδικά όταν αυτή η αρτηρία είναι η καρωτίδα, που αναφέραμε πιο πάνω τι κάνει, καταλαβαίνετε πόσο επικίνδυνο είναι αυτό.
Πώς θα καταλάβω αν έχω συσσώρευση αθηρωματικής πλάκας σε κάποια αρτηρία;
Δυστυχώς δεν υπάρχουν συμπτώματα για την στένωση καρωτίδας και ο εντοπισμός μίας σοβαρής στένωσης ή και απόφραξης στην καρωτίδα γίνεται αντιληπτή δια των αποτελεσμάτων της, όπως για παράδειγμα ένα εγκεφαλικό επεισόδιο
Δεν μπορούμε να το προβλέψουμε, μπορούμε όμως να το προλάβουμε!
Για να προλάβουμε την μελλοντική ανάπτυξη αθηρωματικής πλάκας στην καρωτίδα και τις άλλες αρτηρίες, είναι καλό να προσέχουμε τον τρόπο ζωής και διατροφής μας.
Συγκεκριμένα, υπάρχουν ορισμένοι παράγοντες υψηλού κινδύνου για την στένωση καρωτίδας και εν τέλει απόφραξης της, οπότε αν έχετε κάτι από αυτά, καλό είναι να έχετε την κατάσταση υπό έλεγχο.
Οι σημαντικότεροι παράγοντες κινδύνου για την στένωση καρωτίδας περιλαμβάνουν:
- Παχυσαρκία – λιπαρή διατροφή
- υπερλιπιδαιμία
- κάπνισμα
- σακχαρώδη διαβήτη
- Υπερβολικό στρες
- Παλαιότερες καρδιοχειρουργικές ή αγγειοχειρουργικές επεμβάσεις των άκρων.
Μετά τη διάγνωση πώς αντιμετωπίζεται;
Η στένωση καρωτίδας μπορεί να αντιμετωπιστεί με ορισμένες μεθόδους, η επιλογή της οποίας εξαρτάται από την σοβαρότητα της κατάστασης και την γενικότερη υγεία του ασθενούς.
Χειρουργική αντιμετώπιση
Προτείνεται στο 80% των περιπτώσεων και ειδικά για ασθενείς που έχουν ήδη υποστεί ένα εγκεφαλικό επεισόδιο και η στένωση τους ξεπερνάει το 70% της αρτηρίας. Κατά τη διάρκεια της επέμβασης, η έσω καρωτίδα αρτηρία διατέμνεται, καθαρίζεται από την αθηρωματική πλάκα και συρράπτεται εκ νέου. Η εγχείρηση θεωρείται η καλύτερη μέθοδος αντιμετώπισης της καρωτιδικής νόσου.
Αγγειοπλαστική με stent
Πρόκεται για μία διαδικασία που περιλαμβάνει ειδικούς καθετήρες οι οποίοι εισάγονται στις αρτηρίες και απελευθερώνουν στο άκρο τους έναν μεταλλικό νάρθηκα (stent) που ανοίγει τη στενωμένη αρτηρία.
Συντηρητική αντιμετώπιση
Σε μικρές στενώσεις των καρωτίδων έως 50% προτείνεται συνήθως αντιαιμοπεταλιακή αγωγή και φάρμακα που ελαττώνουν τη χοληστερόλη.
